نگاهی مختصر به تاریخچه موسیقی

تاریخچه موسیقی

تاریخ موسیقی شناختن مبدأ و منشأ موسیقی اهمیتِ بسیار دارد؛ زیرا کشف این نکته به شناسایی ماهیت موسیقی کمک بسیاری می کند، و به همین دلیل است که تاکنون دانشمندان و فلاسفه در این باره فرضیات متعددی ارائه کرده اند، که از میان آن ها هربرت اسپنسر، فریدریش نیچه، زیگموند فون هاوزگر، و یوهان گوتفرید فون هردر را باید نام برد.

در دوره های اخیر، دانشمندان و محققان، با تحقیق در احوال ملل ابتدایی وحشی و نیمه وحشی، طریق مطمئن تری برای تحقیق در این زمینه برگزیده اند. فرانسویان قبل از دیگران به مطالعه در این باره پرداختند.

نخست ژان-ژاک روسو در اثر خود به نام فرهنگ موسیقی و بعد از او دولابور در کتاب تحقیقی درباره موسیقی قدیم و جدید این بحث را پیش کشیدند. مردم سیاحت پیشه انگلستان نیز پس از فرانسویان به تحقیق در این موضوع پرداختند و در این اواخر، آلمانی ها تحت عنوان علم موسیقی سنجشی به این تحقیقات رونق عمیق بسیاری بخشیدند.

موسیقی معمولا به چند دسته موسیقی سنتی، موسیقی پاپ و موسیقی کلاسیک تقسیم می شوند. موسیقی سنتی در ایران بسیار رایج است و طرافداران بسیاری دارد.

شروع و آغاز موسیقی در ایران چگونه بود؟

از مهم ترین مُهرنگاره های خنیاگری (:موسیقی) در جهان؛ باید از آنچه که در چوغامیش خوزستان برجای مانده، یاد کرد که در سال های ۱۹۶۱-۱۹۶۶ میلادی، یافت شده است. این مهرنگاره ۳۴۰۰ ساله؛ سیمایی از بزم رامشگران را نشان می دهد. در این بزم باستانی، دسته ای خنیاگر(:نوازنده) دیده می شوند که هر کدام، به نواختن سازی سرگرم هستند. چگونگی نواختن و نشستن این رامشگران، نشان می دهد که آنها، نخستین دسته خنیاگران جهان هستند. در این گروه رامشگران، می بینیم که نوازنده ای چنگ و دیگری شیپور و آن دیگر تنبک می نوازد. چهارمین رامشگر در این میان، خواننده ای است که آواز میخواند.

دوره نخست از آمدن نژاد آریایی به سرزمین ایران تا انقراض دولت ساسانی از آمدن نژاد آریایی به سرزمین ایران تا انقراض دولت ساسانی انواع سازها و ادوات رایج موسیقی عصر هخامنشیان و پیش از اسلام موسیقی ایران درعهد ساسانیان دوره دوم از طلوع اسلام تا عصر حاضر موسیقی ایران پس از اسلام هجوم مغول و دگرگونی اوضاع ایران و شروع انحطاط علمی وهنری ظهور دولت صفوی و وضع هنر وموسیقی پادشاهان قاجاریه و مختصری از تاریخ موسیقی ایران در این دوره تأثیر شعبه موزیک دارالفنون در حفظ موسیقی ملی در زمان ناصرالدین شاه

پیدایش ساز موسیقی

طبیعی ترین وسیله آواز، سینه و حلقوم طبیعی انسانی و ساده ترین وسیله ایجاد وزن، دست های آدمی است. انسان با برهم زدن دست ها وزن را نگاه داشته و نغمه ها و آهنگ ها را همراهی می کرده است. بعدها بشر از شاخ حیوانات و روئیدنیهایی که در دسترس داشت. سازهای بادی مانند بوق ونی اختراع کرد و با کمک حس شنوایی سوراخ هایی با توجه به معتقدات نجومی و اعداد مقدس در آن ها تعبیه نمود که اکنون به صورتهای گوناگون تکامل یافته است. همچنین انواع طبل ها و سازهای ضربی را اختراع کرد و درتکامل آن ها کوشید.

در کاوش های باستان شناسی، سازهای بادی وزهی مانند چنگ ونی را یافته اند که تاریخ آن ها به چندین هزارسال قبل از میلاد می رسد. در محوطه باستانی کول فره نیز نقوشی از دف و چنگ مربوط به تمدن عیلام وجود دارد. بشر با اختراع سازها وادوات موسیقی از الحان و نواهایی که در ذهن اوحالت مطبوع و دلپذیر ایجاد می کرد، تقلید نموده و پیوسته در راه تکامل آن گام برداشته است.

در سال ۲۰۱۲ میلادی فلوت هایی از جنس استخوان پرنده و عاج فیل، در غاری در جنوب آلمان کشف شد، دانشمندان با استفاده از روش تعیین عمر کربنی، نشان داده اند که این فلوت ها بین ۴۲ تا ۴۳ هزار سال قدمت دارند. این سازها قدیمی ترین ابزار کشف شده موسیقی در جهان محسوب می شوند.

انواع سازهای موسیقی

سازهای موسیقی در انواع مختلفی وجود دارند. هر کشور و سنت، موسیقی مختص خود و به طبع آن سازهای مختص آن منطقه را دارد. ولی در کل جدا از ملیت و منطقه ساز، کلیه سازها را می توان به دسته های زیر تقسیم کرد:

• سازهای زهی زخمه ای مانند سنتور، تار، سه تار، گیتار، دیوان یا باغلاما و .
• سازهای آرشه ای مانند ویولن، ویولن سل، کمانچه و .
• سازهای کوبه ای مانند تنبک، دف، دایره، تمپو، شورانگیز و .
• سازهای بادی مانند فلوت، فلوت ریکوردر، سازدهنی، نی، نی انبان و .
• سازهای افکتی مانند اوشن درام، مثلث و .